Dọc bãi biển Sihanoukville có những bức tượng rất đẹp dựa theo những truyền thuyết, những câu chuyện lịch sử của dân tộc Khmer. Thời Pôn Pốt cộng sản trị vì duy nhất tượng đồng của vị “lãnh tụ cách mạng triệt để nhất thế giới” ấy được đúc khắp nơi. Vào nhà tù Tunsleng có một căn phòng rộng chất hàng đống tượng đồng của lãnh tụ Pôn Pốt ấy.
 |
| Tượng đài ở Sihanoukville |
Gã tía lia chút chuyện tượng, vì ăn theo thời sự nóng hổi Sơn La tính bỏ 200 tỷ đồng dựng tượng ông Hồ. Chủ tịch tỉnh Cầm Ngọc Minh, một người thực ra cũng dễ thương lắm vì gã có lần nhậu bình dân với chàng rồi, thật thà nói, “nếu không được dựng tượng chủ tịch Hồ Chí Minh thì thiệt thòi cho chúng tôi quá”.
Gã biết chàng chủ tịch tỉnh người dân tộc Thái này nói thật lòng. Minh nhỏ yêu ông Minh lớn thật. Gã tôn trọng ý thích tình cảm của mỗi người, nhưng Minh nhỏ chỉ nên đại diện cho Minh nhỏ thôi nếu chưa có một cuộc thăm dò bà con toàn Sơn La thì tốt nhất đừng vội lôi toàn thể bà con Sơn La vào cái rọ “chúng tôi” này.
Gã chợt thấy một bức tượng Pôn Pốt lăn lóc ở hàng rào một biệt thự. Cái tượng này bằng đá chả ai rước bán ve chai nên đành phơi lối mòn làm chỗ níu cho dây leo, chỗ đậu cho rêu táp.
Bằng đồng ấy à, có giá. Gã nghĩ cái tượng nào không gây tranh cãi cứ lấy đá mà làm. Còn tượng nào gây tranh cãi thì làm bằng đồng. Sau nhỡ hết thiêng không thờ nữa thì bán vẫn được giá, hoặc nấu chảy vẫn đúc được chuông.
Gã nhớ có lần đến Rotterdam Hà Lan, tại trung tâm quảng trường “đèn đỏ” chị em tơn tớn lại qua, trình ình một bức tượng lãnh tụ Stalin vĩ đại.Tay tài phiệt người Hà Lan mua bức tượng đồng này từ nước Nga, trưng ở đấy để như tay đó nói, bảo vệ… gái làng chơi.
Rồi thì, những gì không hợp lòng dân, không hợp lịch sử sẽ thành hài hước hết.
Mấy chàng tây của đội quân UNTAC gìn giữ hòa bình đua nhau chụp hình trước những bức tượng rắn, rồng, vũ nữ Apsara. Cái trò này thì gã phải ngả mũ. Chả gì thì đám tây ấy rất biết cái gì là giá trị văn hóa.
Xì xồ, xì xồ, gã chả hiểu gì cả.
Nhưng gã thấy một gã tây hằn học kéo tay một em mũi tẹt, trông bảnh ra phết cũng bắt trước chụp hình nhưng lại tót lên trên bức tượng để chụp cho… thân mật.
Khác nhau chỗ này đây.
Sau này gã được biết được vào đội quân Liên hợp quốc trong lực lượng gìn giữ hòa bình không hề dễ, phải qua các khóa huấn luyện nghiêm ngặt về bảo vệ các giá trị văn hóa của các nước mà họ đến.
Quân ta lên xe, ale hấp đì đùm, từ tướng tới lính chả ai qua khóa huấn luyện về các giá trị văn hóa cả.
***
Ông tổng lãnh sự kiếm gã, nói, người dân Campuchia đi rừng vừa cứu được một cậu bé Việt bị thương.
Gã gặp. Cậu bé chừng 16 tuổi, nằm trên băng ca, một bác sĩ của Tổng lãnh sự quán đang tiêm thuốc giảm đau. Cậu bé ngực trần bê bết máu, chân bị sưng tấy. Sau khi cậu bé tỉnh. Gã lân la hỏi chuyện.
Em cùng nhóm chài quê Ba Hòn, Kiên Lương đang thả lưới đánh cá gần đảo Thổ Chu, cách không xa đảo Phú Quốc thì bỗng có một chiếc ghe máy tốc độ cao lao tới. Những người trên ghe đó mặc đồ lính chĩa súng AK về ghe của em. Chúng nói tiếng Việt lơ lớ. Khi nói với nhau thì nói tiếng Miên.
Chúng bắt ghe của em phải đi theo ghe của chúng về vùng biển của Miên. Khi vào vùng biển của Miên chúng xả súng bắn. Em nhỏ nhất chúng bắn sau cùng, khi đạn bắn vô chân em té xuống ngay, mắt nhắm lại, nằm bất động.
Chúng hất tất cả xuống biển cướp ghe rồi bỏ đi.
Em là người duy nhất còn sống. Máu ở chân ra quá trời, em lấy áo thít chỗ dính đạn rồi ráng bơi vô bờ. Đó là khu rừng rậm, em không biết là đâu. Nhưng em vẫn ráng đi. Cứ đi. Suốt ba ngày thì bất tỉnh…
Gã chăm chú nghe chuyện kể của cậu bé như nghe chuyện đường rừng. Giời, sao mà cuộc sống người Việt ta cứ bất an thế này, bờ bất an bờ, biển bất an biển. Những thuyền vượt biên thì bị bọn cướp Thái Lan cướp, đàn bà con gái bị cưỡng hiếp. Còn dân chài đánh cá trên vùng biển của mình cũng lại bị cướp, bị giết.
Nhưng bọn cướp này thực sự là ai?
Các cán bộ Tổng lãnh sự quán cho rằng chúng là tàn quân Khmer đỏ.
Còn cậu bé khi chỉ có mình gã và cậu đã nói nhỏ vào tai gã đó không phải Khmer đỏ, vì cậu liếc thấy trên ghe của chúng có một cây cờ năm tháp của chính quyền mới.
Anh đừng nói với ai chuyện đó nghen.
Gã sững lại. Sao thằng bé đánh cá này lại dặn gã đừng nói với ai cái sự thật này? Phải chăng cái chuyện ngư dân bị tàu… lạ cướp, giết ở vùng biển Kiên Giang là thường xuyên?
Phải chăng cậu bé sợ rằng nếu bị trao cho người của chính quyền Campuchia lá cờ 5 tháp có thể cậu sẽ bị bịt đầu mối?
Gã rùng mình.
Đảo điên hết cả rồi.Thân phận người Việt lại thêm một lần nữa tơi tả vì cái sự đảo điên ấy. Có điều những chuyện thế này chả ai biết mà biết cũng chả ai đại diện cho quốc gia lên tiếng, quan tâm.
Sao mà cái chuyện tàu… lạ ở Biển Đông bây giờ lại giống cái chuyện này đến thế?
Mẹ kiếp!
Hãy cứu em! Cậu bé bấu ngón tay gã.
Đêm đó gã nằm. Nghĩ. Cứu cách nào đây? Ngày mai gã rời Sihanoukville rồi.
Sáng, trước khi ra sân bay để trở về Phnom Penh gã tha thiết yêu cầu việc chuyển cậu bé này về VN để gã sắp xếp. Và gã cũng yêu cầu đừng chuyển cậu bé theo con đường chính thức cho chính quyền Campuchia cũng như lực lượng UNTAC.
Gã đưa cho cậu bé chiếc áo thun mới nhất của gã mua ở Sài Gòn chưa có dịp diện, dúi cho cậu 10 dola, số tiền ít ỏi gã có được. Gã hứa. Anh sẽ tới ngay nhà em. Sẽ có người nhà em trực tiếp qua đây đón em về.
Vài cái vèo, gần tiếng đồng hồ gã đã có mặt ở PhnomPenh và đón chuyến bay gần nhất về Sài Gòn.
Gã nói với Lý Quý Chung điều cho gã chiếc xe Lada của Tòa soạn Báo Lao Động đi gấp Kiên Giang. Lý do trình bày sau.
Lần này thì 400 cây số gập ghềnh, qua hai cái phà, trong đó có phà sông Tiền. Gã tính khi về sẽ tìm nhà của bé Rõ, bởi khi quay lại Phnom Penh ghé Sứ quán, gã nghe cán bộ Sứ quán nói sau khi Sứ quán can thiệp giải cứu lũ trẻ ở Cầu Sập đã đưa ngay chúng về với gia đình của chúng rồi. (Và rồi chuyến về ấy, như gã đã kể, gã hỏi một con bé bán vé số về bé Rõ, nó nói có ai đó biết chuyện Rõ “làm gái”, Rõ xấu hổ bỏ đi đâu mất tiêu).
Đến Rạch Giá thì tối hù. Gã và cậu Công lái xe phải ngủ lại đây, sớm mai đi Hà Tiên. Công còn trẻ, đa tình ra phết, nói với gã có một cô bồ, muốn rủ đi cùng. Ồi cái gì chứ bồ bịch cứ vô tư.
Trưa gắt thì xe của gã đến làng chài Ba Hòn ở Kiên Lương. Gọi là Ba Hòn vì nơi đây có ba hòn núi nhìn ra biển. Làng chài nghèo rớt. Không nhà ngói. Tuyền chòi tranh. Gió lộng. Nắng gắt. Mùi nước biển, mùi cá phơi nồng. Hàng chục chiếc ghe chài neo ở con rạch mép biển, sau sự kiện chiếc ghe bị mất tích không ghe nào dám ra khơi.
Mọi người dân, già trẻ trai gái đồng loạt đổ ra đường khi thấy xe ô tô biển số Sài Gòn dừng lại làng chài.
Gã bước xuống. Mọi ánh mắt đổ dồn về gã. Hình như tất cả cùng một câu hỏi, phải chăng con người này mang tin tức về những người vừa mất tích.
Gã hỏi nhà cậu bé tên Tâm.
Mọi người nhao nhao chỉ cho gã rồi cùng gã đến chòi của gia đình cậu bé.
Gã bước vào chòi.
Một chiếc bàn thờ bằng tre đan.
Trên đó, một bát hương đang tỏa khói. Một quả trứng luộc. Một tấm hình. Gã không khó nhận ra cậu bé Tâm.
Tất cả im lặng. Người đàn bà ốm nhom, ngăm nắng gió, tóc biếng chải, đứng bên bàn thờ, im lặng. Bà không dám hỏi. Gã chỉ thấy nước mắt lặng lẽ chảy trên đôi mắt tèm hem của bà.
Gã lặng lẽ lấy tấm hình của cậu bé ra khỏi bàn thờ.
Gã cầm nén hương đang thả khói rồi dụi tắt.
Gã đưa tấm hình cho người đàn bà kia.
Thằng Tâm còn sống. Tôi vừa gặp nó ở Sihanoukville.
Vỡ òa tất cả. Gã không thể còn phân biệt được những âm thanh nào nữa. Nhiều người tỏa đi khắp làng chài đưa cái tin thằng Tâm còn sống.
Và rồi gã chợt hiểu, sau cái tin vui ấy đối với gia đình này thì gã sẽ phải đối diện với những gia đình khác có người thân cùng chuyến ra khơi định mệnh ấy.
Sau khi nói cách cho ba má cậu bé qua Campuchia đón cậu bé về. Gã dúi một số tiền làm lộ phí, rồi, gã trốn… chạy.
Một cuộc trốn chạy không kém ê chề.
Trong đời gã, gã sợ nhất là đem tin đau khổ đến cho một người khác. Hãy tha lỗi cho gã. Gã tầm thường, sức chịu đựng của gã có hạn.
Thế là gã lên xe phóng về bãi biển Hòn Chông nơi có Hòn Phụ Tử nổi tiếng xứ Hà Tiên cùng trời cuối đất của tổ quốc của gã này để mong tìm sự tĩnh lặng.
Sự xuất hiện của gã ở làng chài Ba Hòn lúc đầu gã chỉ biết đem tới một tin vui, chứ không chuẩn bị tinh thần cho cái việc đồng nghĩa chấm dứt niềm hy vọng dù mong manh của 4 gia đình khác.
Đêm trăng nhờ nhợ. Sóng dữ dội. Anh chàng lái xe đang tranh thủ say đắm với cô nàng xinh đẹp người Cần Thơ, cuộc tình chốc lát ngoài chồng, ngoài vợ. Cuộc đời vẫn cứ là vậy thôi.
Gã lang thang dọc biển.
Hòn Phụ Tử bị khuất mờ bởi sóng biển và bởi đêm
Gã nghĩ lại cuộc trốn chạy của mình.
Rồi nghĩ tới biết bao cuộc trốn chạy khác.
Sao đất nước của gã có quá nhiều những cuộc trốn chạy đủ loại như thế này?
7.8.2015.
Lưu Trọng Văn
(FB Lưu Trọng Văn)
Không có nhận xét nào